Ομιλία στη Βουλή
του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. κ. ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΟΥΦΛΙΑ
για το σχέδιο νόμου: «Τροποποιήσεις στη νομοθεσία για το
εθνικό κτηματολόγιο και άλλες διατάξεις»
Αθήνα, 12 Ιουλίου 2006
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ξεκινάμε
σήμερα τη συζήτηση για το νομοσχέδιο με τίτλο «Τροποποιήσεις
στη νομοθεσία
για το εθνικό κτηματολόγιο και άλλες διατάξεις». Μία πραγματικά πολύ σημαντική
νομοθετική παρέμβαση του ΥΠΕΧΩΔΕ.
Με αυτό το
νομοσχέδιο, κάνουμε ένα μεγάλο και αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός. Αντιμετωπίζουμε
οριστικά και αποτελεσματικά τόσο τα προβλήματα στο μεγάλο έργο του Εθνικού
Κτηματολογίου, όσο και άλλα προβλήματα που ταλαιπωρούν εδώ και πολλά χρόνια
τη δημόσια διοίκηση και τους πολίτες.
Θα ήθελα
εξαρχής να σας παρουσιάσω σε αδρές γραμμές τα σημαντικότερα σημεία του νομοσχεδίου.
Και στη συνέχεια θα είμαι πιο αναλυτικός. Συνοπτικά, λοιπόν, μπορώ να
σταθώ στα εξής σημεία :
Πρώτα και κύρια, με αυτό το νομοσχέδιο εξυγιαίνουμε και θέτουμε σε νέες βάσεις το μεγάλο εθνικό έργο του Κτηματολογίου. Η δημιουργία συστήματος Εθνικού Κτηματολογίου είναι θεμελιώδες έργο για τη χώρα μας, αφού αποτελεί κομβικό εργαλείο προγραμματισμού, ορθολογικής οργάνωσης και ανάπτυξης της χώρας. Ως γνωστόν, η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που δεν έχει Κτηματολόγιο. Επί 2 χρόνια και 2 μήνες, επιταχύνουμε θεαματικά τους ρυθμούς για να καλύψουμε το χαμένο έδαφος.Και με αυτό το νομοσχέδιο, η Ελλάδα θα αποκτήσει επιτέλους Κτηματολόγιο.
Στόχος μας είναι η σύνταξη του Κτηματολογίου να γίνει καλύτερα, ταχύτερα, φθηνότερα. Χωρίς τις καθυστερήσεις και τις επιβαρύνσεις του παρελθόντος.
Για την υλοποίηση αυτού του στόχου, προχωρούμε:
α)στον απαραίτητο καλό σχεδιασμό,
β)στη δημιουργία της αναγκαίας υποδομής,
γ)στην εξασφάλιση μόνιμης χρηματοδότησης,
δ)σε καίριες παρεμβάσεις στο θεσμικό πλαίσιο για το κτηματολόγιο.
Σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω την εξαιρετική συνεργασία με τους φορείς των εμπλεκόμενων επιστημονικών κλάδων (ολομέλεια Δικηγορικών Συλλόγων, Τεχνικό Επιμελητήριο, Υποθηκοφύλακες κλπ).
Σήμερα, με
το νομοσχέδιο, δίνουμε οριστικές λύσεις και μεταξύ άλλων ρυθμίσεων:
Πρώτον.
Διασφαλίζουμε τη χρηματοδότηση του έργου. Το κόστος
του Κτηματολογίου
υπολογίζεται στα 1,5 δις ευρώ. Ως γνωστόν, λόγω κακοδιαχείρισης και παρατυπιών
κατά το αμαρτωλό παρελθόν του έργου, η Ευρωπαϊκή Ένωση αρνείται να χρηματοδοτήσει
έργα κτηματογράφησης μέσω του Γ’ ΚΠΣ.
Για να αντιμετωπιστεί
αυτό το πρόβλημα, προχωρούμε στην αυτοχρηματοδότηση του έργου με ρεαλιστικό και δίκαιο «τέλος κτηματογράφησης».
Επιπλέον, φυσικά, στις δαπάνες κτηματογράφησης
θα συνεισφέρει και το Δημόσιο, καταβάλλοντας 250 εκατομμύρια
ευρώ. Το τέλος κτηματογράφησης έχει δύο σκέλη, ένα
το σταθερό που
είναι 35 ευρώ ανά δικαίωμα και ένα μεταβλητό 1‰ επί της αντικειμενικής
αξίας.
Δεύτερον. Αλλάζουμε τις διαδικασίες κτηματογράφησης. Τις απλουστεύουμε και τις βελτιώνουμε. Τις κάνουμε γρήγορες και πιο απλές. Έτσι, θα κερδίσουμε χρόνο, αλλά και θα μειώσουμε το κόστος του έργου.
Τρίτον. Παύει η ταλαιπωρία των πολιτών και του Κτηματολογίου κάθε φορά που γίνεται κάποιο μη ηθελημένο λάθος. Τα λάθη αυτά, εφεξής θα διορθώνονται με ευέλικτες διαδικασίες.
Τέταρτον. Επιλύουμε το πρόβλημα που αφορά στις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ του καταχωρισθέντος στο κτηματολόγιο εμβαδού και του εμβαδού του συμβολαίου.
Πέμπτον. Αντιμετωπίζουμε σειρά άλλων διαδικαστικών προβλημάτων, που ταλαιπωρούν σήμερα τους πολίτες στις συναλλαγές με τα κτηματολογικά γραφεία.
Με όλα τα παραπάνω, μπαίνει επιτέλους τάξη στο πολύπαθο έργο του Εθνικού Κτηματολογίου, ώστε να προχωρήσει με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Πέραν αυτών όμως, με το παρόν νομοσχέδιο αντιμετωπίζουμε και μία σειρά άλλων σημαντικών θεμάτων. Σας αναφέρω τα σημαντικότερα:
Πρώτον.
Τίθενται αυστηροί περιορισμοί στις λεγόμενες «επί έλασσον δαπάνες»
στα δημόσια έργα. Τα προηγούμενα χρόνια, υπήρχε το απαράδεκτο φαινόμενο
με άλλον προϋπολογισμό να ξεκινάει ένα έργο και με άλλον να τελειώνει, πολλές φορές
50% πάνω ή και περισσότερο! Αυτό γινόταν με τις συμπληρωματικές συμβάσεις
και με τις επί έλασσον δαπάνες. Για τις συμπληρωματικές συμβάσεις έχουν θεσμοθετηθεί
πολύ αυστηροί φραγμοί.
Για τις επί
έλασσον δαπάνες, με τη νέα διάταξη, τίθενται επίσης αυστηροί κανόνες και όρια, σύμφωνα
και με τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μπαίνει επιτέλους μία τάξη, ώστε
να είμαστε συνεπείς απέναντι στην Ε.Ε., αλλά κυρίως να προστατεύσουμε τα χρήματα
των φορολογουμένων.
Δεύτερον.
Προωθείται για να ολοκληρωθεί επιτέλους το έργο της μερικής εκτροπής
του Αχελώου. Ένα σημαντικό έργο εθνικής
κλίμακας, το οποίο βρίσκεται
σε εκκρεμότητα πολλές δεκαετίες. Αξιοποιώντας λιγότερο από το 20% των νερών του
Αχελώου που χύνονται στη θάλασσα, δίνουμε λύσεις ζωής στην Θεσσαλία που μαστίζεται
από έλλειψη νερού. Είναι ένα σύνθετο και πολύ σπουδαίο περιβαλλοντικό
υδρευτικό, αρδευτικό και υδροηλεκτρικό έργο. Το σημαντικότερο έργο για
τη Θεσσαλία.
Με τις σχετικές
τροπολογίες, το έργο χαρακτηρίζεται ως εθνικό, εγκρίνεται το Σχέδιο
Διαχείρισης των λεκανών απορροής των ποταμών Αχελώου και Πηνειού, και εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι. Επιβάλλονται όροι, μέτρα, περιορισμοί,
προϋποθέσεις και κατευθύνσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.
Αυτά αφορούν
τόσο στην υλοποίηση των υπολειπόμενων κατασκευαστικών εργασιών όσο και στη
λειτουργία των έργων της μερικής εκτροπής του άνω ρου του Αχελώου προς την
Θεσσαλία.
Πιστεύω ότι
έτσι αντιμετωπίζονται οριστικά οι δυσκολίες και οι εμπλοκές που εμφανίστηκαν
ως τώρα, σε ένα έργο για το οποίο ξοδεύτηκαν πάνω από 500 εκ. ευρώ από τα χρήματα
των φορολογούμενων πολιτών, αλλά, όμως, μέχρι σήμερα δεν ολοκληρώθηκε
και δεν λειτουργεί, αλλά έχει μπλοκαρισθεί επί δεκαετίες στην δικαιοσύνη.
Δεν αποδίδει
τίποτα στην Εθνική Οικονομία και στην Ανάπτυξη. Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι
κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια η μερική εκτροπή του Αχελώου αποτέλεσε
και αποτελεί βασική και σταθερή επιλογή όλων των Κυβερνήσεων της
Μεταπολίτευσης και τυγχάνει της αποδοχής ολόκληρου
του πολιτικού κόσμου
της Χώρας, με ελάχιστες, ενδεχομένως, εξαιρέσεις. Θέλω να διαβεβαιώσω του πάντες
και κυρίως τους πολίτες της Αιτωλοακαρνανίας ότι το έργο αυτό δεν έχει καμία περιβαλλοντική
επίπτωση στην περιοχή τους. Η εκτροπή του Αχελώου είναι ένα κατ’εξοχήν
περιβαλλοντικό έργο και ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά έργα στην Ελλάδα.
Τρίτον. Με το νομοσχέδιο υλοποιείται η μεγαλύτερη Μητροπολιτική Παρέμβαση που έχει γίνει μεταπολεμικά στο Λεκανοπέδιο της Αττικής: η συνδυασμένη αστική ανάπλαση και ανάπτυξη των περιοχών Λεωφόρου Αλεξάνδρας και Βοτανικού του Δήμου Αθηναίων, με την ταυτόχρονη κατασκευή νέου γηπέδου στο οποίο θα αγωνίζεται ο Παναθηναϊκός. Μία σπουδαία παρέμβαση που στοχεύει στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στην πρωτεύουσα, στη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων πρασίνου και αναψυχής στο ιδιαίτερα επιβαρημένο τμήμα της πόλης των Αμπελοκήπων, στη δημιουργία μεγάλου πόλου αναψυχής, αθλητισμού και πολιτιστικών λειτουργιών στον υποβαθμισμένο Βοτανικό. Μάλιστα, η μητροπολιτική παρέμβαση είναι και στρατηγικής σημασίας, αφού θα λειτουργήσει ως μοχλός για να τεθεί σε εφαρμογή και να συγκεκριμενοποιηθεί το πρόγραμμα ενοποίησης των χώρων πρασίνου και οι γενικοί στόχοι ανάπλασης της περιοχής Αμπελοκήπων.
Τέταρτον.
Ρυθμίζονται επιτέλους τα θέματα συντήρησης των δημόσιων οδών.
Μέχρι σήμερα,
στα θέματα αυτά επικρατεί σύγχυση, αφού κανείς δεν ξέρει ακριβώς ποιος είναι
αρμόδιος για τι. Αρκεί να αναφέρω ότι ο σχετικός νόμος που εφαρμοζόταν μέχρι σήμερα,
είναι του 1955! Όλα αυτά, τα βάζει σε μια σειρά και τα ρυθμίζει με σαφήνεια
το νομοσχέδιο. Επιπλέον, προβλέπει όλα όσα είναι αναγκαία ώστε οι ζημιές στους δρόμους
(λακκούβες κλπ) να αποκαθίστανται εντός 10 ημερών.
Πέμπτον. Ρυθμίζονται, επίσης, τα αντίστοιχα προβλήματα που υπάρχουν στα θέματα της αντιπλημμυρικής προστασίας. Η πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων αντιπλημμυρικής προστασίας στην Αττική, μεταξύ ΥΠΕΧΩΔΕ και Δήμων, δεν ευνοεί την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων, όπως έχει αποδειχθεί με τα πλημμυρικά φαινόμενα των τελευταίων χρόνων.
Έκτον.Προβλέπεται για πρώτη φορά η συμμετοχή των εργοληπτικών οργανώσεων και των μελετητών
στα τεχνικά συμβούλια των φορέων του δημοσίου τομέα.
Υπάρχουν
και άλλες ουσιαστικές διατάξεις στο νομοσχέδιο.
Είδαμε συνοπτικά τα κυριότερα σημεία του. Πριν περάσω σε μία πιο αναλυτική παρουσίασή του, νομίζω πρέπει να σταθούμε για λίγο στο παρελθόν. Να κάνουμε μία σύντομη αναδρομή στο ιστορικό του έργου. Ξέρετε καλά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι δεν είμαι πολιτικός που αρέσκεται στην παρελθοντολογία. Ούτε ανέβηκα ποτέ στο βήμα σε αυτή εδώ την αίθουσα για να κάνω αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση.
Το παρελθόν
είναι παρελθόν, με τα καλά και με τα κακά του. Η κάθε κυβέρνηση έχει κάνει λάθη
και παραλείψεις, αλλά σίγουρα όλες κάτι έχουν προσφέρει στον τόπο. Το ποιος προσφέρει
τα περισσότερα το αποφασίζει ο λαός. Και η δική μας δουλειά είναι να κρατάμε
ό,τι είναι σωστό από το έργο των προηγούμενων και να κοιτάμε προς τα εμπρός.
Η περίπτωση
του Κτηματολογίου, όμως, είναι σίγουρα μία ιδιαίτερη περίπτωση. Σας είπα και
πριν ότι είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που έχει μείνει τόσο πίσω. Γιατί έγινε αυτό;Είναι ευθύνη της προηγούμενης κυβέρνησης που η Ελλάδα δεν έχει
αποκτήσει μέχρι σήμερα Εθνικό Κτηματολόγιο. Και ουδείς
μπορεί ούτε να το αρνηθεί ούτε
να το αποσιωπήσει αυτό.
Ένα τόσο
σπουδαίο έργο, θα ανέμενε κανείς ότι, κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, θα είχε τεθεί
σε απόλυτη προτεραιότητα και θα είχε αντιμετωπισθεί με την ανάλογη σοβαρότητα
και υπευθυνότητα, τόσο σε επίπεδο σχεδιασμού όσο και σε επίπεδο εκτέλεσης
και εποπτείας. Δυστυχώς όμως, όσο αδιανόητο κι αν ακούγεται, στην πράξη έγινε ακριβώς
το αντίθετο.
Το χειρότερο
ίσως είναι ότι το κτηματολόγιο σχεδιάσθηκε και εκτελέσθηκε από την προηγούμενη
κυβέρνηση κατά τρόπον προβληματικό, με αποτέλεσμα να απαξιωθεί στα μάτια
της ελληνικής κοινωνίας και να τεθεί υπό αμφισβήτηση η αξιοπιστία των ελληνικών
αρχών από τη συγχρηματοδοτούσα το έργο Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η κτηματογράφηση,
που ξεκίνησε πριν από μία δεκαετία (1995), σχεδιαζόταν να καλύψει περίπου
19 εκ. δικαιώματα με αρχικό προϋπολογισμό 138 εκ. ευρώ με χρόνο ολοκλήρωσης
μέχρι το 2000.
Δυστυχώς,
το τελικό αποτέλεσμα ήταν να προχωρήσει η κτηματογράφηση για 5,8 εκ. δικαιώματα
με αρχικό προϋπολογισμό 93 εκ. ευρώ και εκτιμώμενο τελικό κόστος 500 εκ. ευρώ
και προβλεπόμενο χρόνο ολοκλήρωσης το 2006. Δηλαδή σε διπλάσιο χρόνο
με πενταπλάσιο κόστος πραγματοποιήθηκε μικρό τμήμα (περίπου το 1/3)
των αρχικών προγραμμάτων.
Είναι γνωστό
επίσης στην ελληνική κοινή γνώμη το τεράστιο πρόβλημα που δημιουργήθηκε
όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαπιστώνοντας κακοδιαχείριση, καθυστερήσεις
και παράτυπες απευθείας αναθέσεις κατά το παρελθόν, επέβαλε με
απόφασή της το 2001 πρόστιμο στη χώρα ύψους 100.000.000 Ευρώ, δηλαδή το
συνολικό ποσό που είχε δώσει για το κτηματολόγιο. Συνεπεία δε αυτού του προηγουμένου
αρνήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση να χρηματοδοτήσει, στο πλαίσιο του Γ΄
ΚΠΣ, ολοκληρωμένα
έργα κτηματογράφησης.
Είναι εύκολο
επομένως να αντιληφθεί κανείς το δυσμενές για το κτηματολόγιο κλίμα, το οποίο
κλήθηκε να αναστρέψει η νέα πολιτική ηγεσία του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και η νέα διοίκηση
του κτηματολογίου.
Δεν αποτέλεσε
για εμάς δίλημμα το αν θα διακόψουμε το πρόγραμμα ή θα προωθήσουμε
το κτηματολόγιο σε σωστές βάσεις, αποκαθιστώντας το στα μάτια της κοινωνίας
και δρομολογώντας μια δυναμική και μη αναστρέψιμη πορεία υλοποίησής του. Από
την πρώτη στιγμή, αποφασίσαμε ανεπιφύλακτα να ακολουθήσουμε τη
δεύτερη στρατηγική, αυτή της ορθολογικής και γρήγορης κατάρτισης του κτηματολογίου.Με τον τρόπο αυτό αποφεύχθηκε και η ανάκτηση από την
κοινότητα επιπλέον
17 εκ. Ευρώ, τα οποία προειδοποιούσε ότι θα αναζητήσει ως τόκους των αρχικώς διατεθέντων
και τελικώς ανακτηθέντων εκ μέρους της πόρων του Β΄ ΚΠΣ, 100 εκ. €.
Τα τελευταία
δύο χρόνια κάναμε μία τεράστια προσπάθεια και προχωρήσαμε το έργο με γοργούς
ρυθμούς. Μετά τις εκλογές, παραλάβαμε 22 Κτηματολογικά Γραφεία και σήμερα λειτουργούν82 Κτηματολογικά Γραφεία. Τον Μάρτιο του
2004 είχαν κτηματογραφηθεί
962 χιλιάδες στρέμματα και πλέον έχουν κτηματογραφηθεί
6,5 εκατ.
στρέμματα.
Τονίζω
ιδιαίτερα τα δύο παραπάνω στοιχεία, για να προλάβω όσους θα ήθελαν
να υποστηρίξουν και σε αυτήν την αίθουσα όσα ανεύθυνα κατά καιρούς
λένε δεξιά κι αριστερά… Ότι δήθεν έχει τελματωθεί η προσπάθεια της
κτηματολόγησης… Το αντίθετο συμβαίνει!
Επιπλέον,
σε αυτό το χρονικό διάστημα:
- Υποστηρίξαμε και υποστηρίζουμε με κάθε τρόπο, στελεχιακά, οργανωτικά αλλά και με την παροχή υλικοτεχνικής υποδομής, τα κτηματολογικά γραφεία που ιδρύονται με το πέρας των μελετών κτηματογράφησης, προκειμένου οι συναλλαγές των πολιτών να διενεργούνται απερίσπαστα.
- Είμαστε έτοιμοι να αρχίσει η κτηματογράφηση όλων των δικαιωμάτων σε όλους τους δήμους των νομών Αττικής, Θεσσαλονίκης και σε όλες τις πρωτεύουσες νομών της χώρας. Θα ολοκληρωθεί δε, αυτό το πρόγραμμα κτηματογράφησης, μέχρι το τέλος του 2010. Έτσι, μέσα στην επόμενη πενταετία θα ολοκληρώσουμε κτηματογράφηση της τάξης των 6,7 εκατ. δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων και η ψηφιοποιημένη μεταφορά στο εθνικό κτηματολόγιο 500.000 δικαιωμάτων από το κτηματολόγιο Δωδεκανήσων. Αντίστοιχα ενώ η προηγούμενη κυβέρνηση επιχειρούσε επί δέκα περίπου χρόνια την κτηματογράφηση περιοχών με 5,8 εκατ. δικαιώματα, χωρίς όμως να ολοκληρώσει τελικά ούτε καν αυτά. Και επιπλέον, σημειώνω ότι το κόστος του νέου προγράμματος κτηματογράφησης θα ανέρθει περίπου στο ποσό των 270 εκ. ευρώ, ενώ το τελικό κόστος προγράμματος κτηματογράφησης της προηγούμενης κυβέρνησης, επαναλαμβάνω ότι εκτιμάται στα 500 εκ. ευρώ.
- Καταγράψαμε, με συνεργασία των φορέων του κτηματολογίου με τους φορείς των εμπλεκόμενων επιστημονικών κλάδων (Ολομέλεια Δικηγορικών Συλλόγων της Χώρας, ΤΕΕ κλπ.), όλες τις ατέλειες του θεσμικού πλαισίου, προκειμένου να επιχειρηθούν οι αναγκαίες νομοθετικές παρεμβάσεις.
- Επεξεργασθήκαμε, επαναδιαπραγματευθήκαμε και τελικώς συμφωνήσαμε σε ρεαλιστική βάση, με την Ευρωπαϊκή Ένωση τη συγχρηματοδότηση υποστηρικτικών για το κτηματολόγιο δράσεων ύψους 79.670.000 Ευρώ μέσω του Γ’ ΚΠΣ. Επαναλαμβάνω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω του κακού παρελθόντος, αρνείται τη χρηματοδότηση των έργων κτηματογράφησης.
- Και βέβαια, ετοιμάσαμε το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα, με το οποίο αντιμετωπίζονται οριστικά όλα τα εκκρεμή προβλήματα του Κτηματολογίου. Το νομοσχέδιο που εξασφαλίζει ότι η Ελλάδα θα αποκτήσει επιτέλους Εθνικό Κτηματολόγιο!
Αναλυτικά, λοιπόν, και ξεκινώντας από τα όσα αφορούν στο Κτηματολόγιο, οι σημαντικότερες διατάξεις του νομοσχεδίου έχουν ως εξής:
Με τα άρθρα 1, 2 και 3 του σχεδίου νόμου επέρχονται οι τροποποιήσεις στο θεσμικό πλαίσιο για το Εθνικό Κτηματολόγιο. Οι σημαντικότερες αλλαγές είναι οι ακόλουθες :
1. Αυτοχρηματοδότηση της κτηματογράφησης μέσω του «τέλους κτηματογράφησης» και οικονομική ενίσχυση των κτηματολογικών γραφείων.
Όπως είπα και νωρίτερα, τα δεδομένα μας επιβάλλουν να σχεδιάσουμε την αυτοχρηματοδότηση του έργου με «τέλος κτηματογράφησης» το οποίο θα είναι ρεαλιστικό και δίκαιο και όχι άδικο και προεκλογικού χαρακτήρα, όπως έπραξε η προηγούμενη κυβέρνηση (20 € ανά δικαίωμα). Συγκεκριμένα, το τέλος κτηματογράφησης για τις μελλοντικές κτηματογραφήσεις θα έχει δύο σκέλη:
α)Το πρώτο σκέλος θα είναι 35 € ανά δικαίωμα, με εξαίρεση τους βοηθητικούς χώρους (αποθήκες, γκαράζ) για τους οποίους θα καταβάλλεται τέλος 20 €. Ειδικά για τις αγροτικές περιοχές, το τέλος αυτό θα καταβάλλεται το πολύ για δύο αγροτικές ιδιοκτησίες, έστω και αν δηλώνονται περισσότερες από τον ίδιο δικαιούχο.
β)Το δεύτερο σκέλος θα είναι το 1%ο της πέραν των 20.000 Ευρώ αξίας του ακινήτου που θα προκύπτει από την τιμή ζώνης, την παλαιότητα και τον όροφο. Το σκέλος αυτό θα επιμερίζεται στους τυχόν συνδικαιούχους (συγκυρίους ή επικαρπωτή). Έτσι οι ιδιοκτησίες μέχρι 20.000 Ευρώ δεν θα επιβαρύνονται με αυτό το σκέλος του τέλους κτηματογράφησης. Σε κάθε περίπτωση ως ανώτατο ύψος του αναλογικού αυτού σκέλους του τέλους κτηματογράφησης ορίζεται το ποσό των 900 Ευρώ. Σημειώνεται εδώ ότι η αρχική πρόβλεψη ήταν το αναλογικό τέλος να ανέρχεται σε ποσοστό 1,4%ο, αλλά λόγω της αύξησης των αντικειμενικών αξιών κρίθηκε τελικά επαρκές το 1%ο.
Με τα παραπάνω
δεδομένα και η χρηματοδότηση του έργου θα διασφαλίζεται και η κατανομή
του σχετικού βάρους στους πολίτες θα γίνεται κατά τρόπον αναλογικό και επομένως
δίκαιο, αφού οι ιδιοκτήτες ιδιοκτησιών μεγαλύτερης αξίας θα φέρουν αναλογικά
μεγαλύτερο βάρος, ενώ σημαντικό πλήθος μικρών ιδιοκτησιών δεν θα επιβαρυνθεί
πέραν του αρχικού τέλους.
Σημειώνεται
ότι το συνολικό κόστος του Κτηματολογίου υπολογίζεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες
σε 1.455.000.000 ΕΥΡΩ από τα οποία η συνεισφορά του Δημοσίου καλύπτει 250 εκ. Ευρώ,
εκ των οποίων 120 εκ. Ευρώ για την κτηματογράφηση των δικών του δικαιωμάτων
και 130 εκ. Ευρώ ως συμμετοχή στη δαπάνη κτηματογράφησης.
Επιπλέον
το δημόσιο επιβαρύνεται με το ήμισυ της δημόσιας δαπάνης που αντιστοιχεί στο Γ΄ ΚΠΣ,
δηλαδή με άλλα 40 εκ. Ευρώ.
Τέλος, προβλέπεται
τέλος ύψους 5 Ευρώ για την έκδοση πιστοποιητικών και την επεξεργασία
των αιτήσεων διορθώσεως και των ενστάσεων, έτσι ώστε με μικρό κόστος για
τον πολίτη να καλύπτεται η συνολικά μεγάλη δαπάνη που αντιστοιχεί στις σχετικές
εργασίες.
Σημειώνω
ότι για τις παλαιές κτηματογραφήσεις οι πολίτες θα καταβάλλουν μόνο το πάγιο τέλος
των 35 Ευρώ, γεγονός που δικαιολογείται εκ του ότι για τις κτηματογραφήσεις
αυτές το Δημόσιο έχει ήδη δαπανήσει σημαντικά ποσά, υπολογίζοντας
αρχικά και τη συνδρομή της ΕΕ, δυνατότητα που δεν έχει για τις μελλοντικές
κτηματογραφήσεις.
Μέριμνα λαμβάνεται
όμως και για την οικονομική ενίσχυση, προς τον σκοπό της εύρυθμης
λειτουργίας τους, των κτηματολογικών γραφείων, δηλαδή των πρώην υποθηκοφυλακείων,
που μετά το πέρας της κτηματογράφησης αναλαμβάνουν να λειτουργήσουν
το κτηματολόγιο. Οι δημόσιες αυτές υπηρεσίες επιτελούν έργο σημαντικά
δυσκολότερο και πιο σύνθετο σε σχέση με το έργο των υποθηκοφυλακείων και έχουν
ανάγκη στηρίξεως τόσο σε επίπεδο υλικοτεχνικό όσο και σε επίπεδο προσωπικού.
Γι’ αυτό
και είναι επιβεβλημένη η νομοθετική πρόβλεψη ειδικού για τον σκοπό αυτόν εσόδου. Για
τον σκοπό αυτό προβλέπεται αύξηση των δικαιωμάτων που ήδη σήμερα τα υποθηκοφυλακεία
εισπράττουν βάσει του ν. 325/1976 κατά ποσοστό 1%ο από τη στιγμή που
αυτά λειτουργούν ως κτηματολογικά γραφεία.
2.Απλούστευση και βελτίωση της διαδικασίας κτηματογράφησης
Η διαδικασία
κτηματογράφησης, όπως αυτή προβλέπεται σήμερα στον ν. 2308/1995, παραμένει
«πολυτελής», υπό την έννοια ότι διέρχεται πολλών σταδίων, απαιτεί πολύ χρόνο και
συνεπάγεται μεγάλη δαπάνη, χωρίς αυτό να αποβαίνει σε όφελος του αποτελέσματος
της κτηματογράφησης. Πρέπει, επομένως, να απλουστευθεί.
Με
το νομοσχέδιο προβλέπεται η μείωση του χρόνου και του κόστους της διαδικασίας
κτηματογράφησης, με την κατάργηση της δεύτερης ανάρτησης και
τη συγχώνευση των σχετικών διαδικασιών στο πλαίσιο της μόνης ανάρτησης.Τα στοιχεία που συλλέγονται θα διασταυρώνονται, θα
ελέγχονται και θα τυγχάνουν
νομικής και τεχνικής επεξεργασίας. Στη συνέχεια, θα αναρτώνται μία μόνο φορά, ώστε
οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν είτε αιτήσεις διορθώσεως για απλά (πρόδηλα)
σφάλματα, είτε ενστάσεις ενώπιον επιτροπής, στην οποία θα προεδρεύει δικαστικός
λειτουργός.
3.Απλοποίηση διαδικασιών στο στάδιο της λειτουργίας του Κτηματολογίου προς τον σκοπό της βελτίωσης του τελικού κτηματολογικού προϊόντος
Το βασικό πρόβλημα που εντοπίζεται σήμερα στη λειτουργία των κτηματολογικών γραφείων (όσων ήδη λειτουργούν) συνίσταται στο μηχανισμό διόρθωσης των αρχικών εγγραφών, όταν αυτές είναι για οποιονδήποτε λόγο ανακριβείς. Είναι αυτονόητο οι διορθώσεις αυτές να γίνονται μετά το πέρας του διοικητικού σταδίου της κτηματογράφησης, κατά κανόνα, μέσω δικαστικού ελέγχου. Διαπιστώθηκαν πολλές περιπτώσεις, στις οποίες είτε αυτό δεν είναι καθόλου αναγκαίο είτε πρέπει να γίνεται στο πλαίσιο ειδικής σύντομης διαδικασίας. Θα αναφερθώ στις κυριότερες περιπτώσεις.
Με το νέο νομοσχέδιο:
α)Εν πρώτοις, δίνεται η δυνατότητα στον υποθηκοφύλακα-προϊστάμενο του κτηματολογικού γραφείου να διορθώνει, ύστερα από απλή αίτηση των ενδιαφερομένων όχι μόνο τα λεγόμενα πρόδηλα σφάλματα, τα οποία ο νόμος περιορίζει σε σφάλματα ως προς το ονοματεπώνυμο, ή απλά αριθμητικά σφάλματα, αλλά να επιχειρεί και άλλες διορθώσεις, υπό προϋποθέσεις που εγγυώνται ότι δεν θα πρόκειται για αυθαίρετες κρίσεις. Οι διευκολύνσεις αυτές δεν έχουν στόχο να επιβραβεύσουν όσους αδιαφορούν για τις υποχρεώσεις τους και δεν υποβάλουν δηλώσεις. Για τον λόγο αυτό, ανεξάρτητα από τη δυνατότητα διορθώσεως, θα επιβάλλεται «τσουχτερό» πρόστιμο σε όσους δεν υποβάλλουν δήλωση, το οποίο θα κυμαίνεται μεταξύ 100 - 1500 €, ανάλογα με τον χρόνο υποβολής της εκπρόθεσμης δήλωσης.
β)Πέραν αυτών, πρέπει να επιταχυνθεί και απλουστευθεί η διαδικασία δικαστικής διορθώσεως των εγγραφών με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη», δηλαδή στις περιπτώσεις που κάποιος πολίτης δεν δήλωσε μεν την ιδιοκτησία του, έχει όμως τους τίτλους του και εμφανίζεται μετά το πέρας της κτηματογράφησης ζητώντας να διορθωθεί η σχετική εγγραφή στο κτηματολόγιο. Σήμερα η διόρθωση γίνεται μόνο μέσω αυστηρής, πολυδάπανης και μακρόχρονης δικαστικής διαδικασίας, Με το σχέδιο νόμου οι διορθώσεις αυτού του τύπου θα γίνονται πλέον με την πολύ απλή, σύντομη και ολιγοδάπανη διαδικασία της «εκούσιας δικαιοδοσίας», στην οποία το δικαστήριο κρίνει χωρίς αντιδικία, η διαδικασία ολοκληρώνεται συντομότατα και δεν συνεπάγεται κόστος μεγαλύτερο των 400 Ευρώ.
γ)Επιπλέον, με τις νέες διατάξεις λύνεται και το πρόβλημα που αφορά στις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ του εμβαδού που καταχωρίσθηκε στο κτηματολόγιο και του εμβαδού του συμβολαίου. Με τις νέες διατάξεις γίνονται δεκτές αποκλίσεις μέχρι της τάξεως του 10%, μεταξύ του εμβαδών αυτών, με συνέπεια να μην κωλύεται η έκδοση οικοδομικής άδειας, η μεταβίβαση του οικοπέδου κλπ. Για διαφορές μεγαλύτερες αυτού του ποσοστού, θα δοθούν οδηγίες προς τις Πολεοδομίες ότι δεν πρέπει να λαμβάνεται ως δεσμευτικό το εμβαδόν του Κτηματολογίου.
Περνάω τώρα στα άλλα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το νομοσχέδιο με τις διατάξεις του.
Έχουμε κάποιες ουσιώδεις τροποποιήσεις στη νομοθεσία ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων έργων, με το άρθρο 4. Οι σημαντικότερες είναι :
1.Τίθενται περιορισμοί στην ανάλωση των «επί έλασσον δαπανών».
Τα προηγούμενα
χρόνια, υπήρχε το απαράδεκτο φαινόμενο με άλλον προϋπολογισμό να ξεκινάει
ένα έργο και με άλλον να τελειώνει, πολλές φορές 50% πάνω ή και περισσότερο!
Αυτό γινόταν με τις συμπληρωματικές συμβάσεις και με τις επί έλασσον δαπάνες.
Οι «επί έλασσον δαπάνες», είναι οι δαπάνες που προέκυπταν από την μείωση των
ποσοτήτων μιας ομάδας εργασιών του έργου και την αξιοποίηση της δαπάνης αυτής
για άλλες εργασίες που πολλές φορές δεν προβλεπόταν από τη μελέτη.
Η δυνατότητα
αυτή (και κυρίως η καταχρηστική και χωρίς κανόνες και όρια αξιοποίησή
της) αποτελεί σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο παραβίαση του κοινοτικού
δικαίου και μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο με αυστηρές προϋποθέσεις.
Αποτέλεσμα
της πρακτικής αυτής ήταν η απώλεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ΕΥΡΩ κοινοτικών
κονδυλίων που περικόπηκαν ακριβώς ως ποινή σε βάρος της χώρας μας. Για τις συμπληρωματικές
συμβάσεις έχουν θεσμοθετηθεί πολύ αυστηροί φραγμοί.
Για τις επί
έλασσον δαπάνες, με τη νέα διάταξη, τίθενται επίσης αυστηροί κανόνες και όρια, σύμφωνα
και με τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με το νομοσχέδιο που συζητάμε
σήμερα, υλοποιείται δέσμευση της χώρας μας προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφεύγει
στο μέλλον την αλλοίωση της μορφής του έργου κατά τη διάρκεια κατασκευής
του.
Τίθενται
ακριβώς οι απαραίτητοι κανόνες στη χρήση των επί έλασσον δαπανών, που καθιστούν
αυτή τη δυνατότητα συμβατή με τους κανόνες της Ε.Ε.
2.Καταργείται η δυνατότητα εγγραφής εργοληπτικών επιχειρήσεων στην 3η τάξη του Μητρώου εργοληπτικών Επιχειρήσεων (Μ.Ε.ΕΠ.), χωρίς εφαρμογή του τύπου κατάταξης.
Η δυνατότητα αυτή οδήγησε, σύμφωνα με στοιχεία της αρμόδιας υπηρεσίας τήρησης του ΜΕΕΠ, στον πολλαπλασιασμό των επιχειρήσεων της τρίτης τάξης, οι οποίες ανέρχονταν στις 77 το 2001, αλλά σήμερα ανέρχονται στις 424 εταιρείες (δηλαδή εξαπλασιάστηκαν). Προφανής αιτία του φαινομένου είναι η δυνατότητα εγγραφής στην τάξη αυτή (που αφορά μόνο ανώνυμες εταιρείες) χωρίς να απαιτείται ως προϋπόθεση η εμπειρία της επιχείρησης σε κατασκευή έργων, δημοσίων και ιδιωτικών.
Έτσι, μόνο
με κάποια ελάχιστα χρηματικοοικονομικά κριτήρια (ίδια κεφάλαια, πάγια στοιχεία,
μηχανολογικό εξοπλισμό και στελέχωση) ήταν δυνατή η εγγραφή στην τρίτη τάξη, δυνατότητα
που προκάλεσε πληθωρισμό πτυχίων της τάξης αυτής για δύο κυρίως λόγους:πρώτον διότι οι πολλές εταιρείες ήταν απαραίτητες για την στελέχωση
των ομάδων εργολάβων που χειραγωγούσαν τους διαγωνισμούς λόγω του μαθηματικού
τύπου ανάθεσης και δεύτερον επειδή η
απορρόφηση εταιρειών με πτυχίο ΜΕΕΠ
είχε συνέπεια την εύκολη αναβάθμιση των εταιρειών σε μεγαλύτερες τάξεις. Πωλούνταν
λοιπόν (μέσω των συγχωνεύσεων) τα πτυχία της τρίτης τάξης, και αμέσως ο
«πωλητής» εργολάβος εγγραφόταν και πάλι στην τρίτη τάξη.
Το πλήθος
αυτό των εταιρειών φυτοζωούν (γι΄αυτό ανακόπηκε ο ρυθμός εγγραφής μετά την
εφαρμογή του νέου νόμου περί ανάθεσης δημοσίων έργων και το 2005 δεν γράφηκαν
παραπάνω από 10-15) και δημιουργούν ασφυκτικό περιβάλλον ανταγωνισμού
για τις υγιείς επιχειρήσεις της τάξης αυτής.
3.Τροποποιείται η διάταξη του άρθρου 2 παρ. 2β του ν. 3263/04, ώστε να καταστεί πιο αποτελεσματική και στο μέλλον να μειωθεί και προπαντός να ελέγχεται η ευχέρεια της Προϊσταμένης Αρχής να ακυρώνει διαγωνισμούς με την αιτιολογία ότι οι προσφορές που υποβλήθηκαν δεν είναι ικανοποιητικές και συμφέρουσες. Στο εξής για την ακύρωση διαγωνισμού για το λόγο αυτό απαιτείται η γνωμοδότηση τεχνικού συμβουλίου Υπουργείου ή Περιφέρειας.
4.Προβλέπεται για πρώτη φορά η συμμετοχή εκπροσώπων των εργοληπτικών
οργανώσεων στα τεχνικά συμβούλια των φορέων του δημόσιου
τομέα, τα οποία έχουν σημαντικές γνωμοδοτικές αρμοδιότητες
τόσο στη φάση της
ανάθεσης όσο και της εκτέλεσης των δημοσίων έργων. Πρόκειται για πάγιο αίτημα των
εργοληπτικών οργανώσεων, που υλοποιείται με σκοπό την μέγιστη δυνατή διαφάνεια
στους διαγωνισμούς και στη διάρκεια της εκτέλεσης των έργων.
Επίσης και
οι οργανώσεις των μελετητών συμμετέχουν πλέον στο τεχνικό συμβούλιο μελετών της
Γ.Γ.Δ.Ε. αλλά και στη Γνωμοδοτική Επιτροπή Μελετών του Υπουργείου, με τον ίδιο
σκοπό, δηλαδή τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια.
Κλείνοντας,
θα ήθελα να επαναλάβω ότι θεωρώ το παρόν ένα ιδιαίτερα σημαντικό νομοσχέδιο.
Δίνει ώθηση σε ένα μεγάλο εθνικό έργο και, με τις άλλες διατάξεις του, αντιμετωπίζει
σημαντικά προβλήματα των πολιτών.
Είναι άλλο
ένα σημαντικό νομοσχέδιο που φέραμε εις πέρας στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Και θέλω να ευχαριστήσω
θερμά όλους τους συνεργάτες μου, στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου
αλλά και εργαζόμενους, σε όλες τις βαθμίδες, όπως επίσης και τους συναδέλφους
στη Βουλή.
Συνεχίζουμε
τη δουλειά μας, προσπαθώντας πάντα να λύνουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν
οι πολίτες και να βάζουμε κάθε μέρα κι ένα λιθαράκι στο μεγάλο στόχο, να
πάει όλη η Ελλάδα μπροστά!
Σας ευχαριστώ πολύ!